SELİM ALTINOK ve KERİM ALTINOK

Çok sesli müzik ve polifonik koro başlı başına bir sevda. Peki nasıl düştü bu sevda yüreğimize dersiniz?

İlkokulda akordiyon, orta okulda mandolin flüt, lisede de gitarla keman aldık elimize. Ara ara da okul korolarında şarkı türkü söylüyoruz tek tük o kadar.

1975 – 80 yıllarında televizyonda bazen kısacık bir koro müziği çıkıverirdi ekrana. Erkekler ve kadınlar grup halinde Mozart’ın Türk Marşı’nı ya da ilk defa duyduğumuz klasik bir eseri seslendirirlerdi, hem de hiç enstrüman çalınmadan, sadece insan sesiyle. Herkes farklı seslerden söyler ama çok güzel bir tını çıkardı ortaya. Kısacık konserlerdi bunlar ama bizi büyülerdi âdeta! Ekranın karşısında hayran hayran kulak kesilirdik. Parçaların sözleri de yoktu, “a, e, la, ba, be” gibi vokallerle söylüyorlardı. O zamanlar çok sesli koronun ne olduğunu bilmiyoruz, akapella sözcüğü henüz lugatımızda yok, belki de ilk polifonik duyuşlarımızdı bunlar, artık Swingle Singers’mıydı yoksa başka bir topluluk muydu bilemiyorum. 

Derken üniversiteye girdik. Sınıfta gitar çalan İlhan isimli bir arkadaşımız var. TRT Gençlik Korosu’na devam ediyor. Bizi de provalarına götürdü bir gün. Çok sesli koroyla ilk defa canlı olarak karşı karşıya gelişimiz o gündür, tarihler 1981 olacak, çok etkilendik. Sahnede kalabalık bir grup, hiç enstrüman yok, sadece insan sesleri var. Ama insan sesi gibi değil de sanki kocaman bir org gibi tınlıyor. İnsan seslerinden kurulu bir orkestra!

Enstrüman çalınmayan, sadece insan sesiyle yapılan müziklere akapella deniyormuş bunu da yeni yeni öğreniyoruz. En güzel müzik âletinin insan sesi olduğunu söylüyor ustalar. Kızlar kendi içlerinde de ikiye ayrılmışlar, soprano, alto. Erkekler de iki gurup, tenor, bas. Yıllardır dinlediğimiz Lofçalı, Adanalı gibi halk türküleri bambaşka olmuş. Melodiyi genellikle kızlar söylüyor ama bazen erkeklere de geçiyor, ordan başka burdan başka bir ses geliyor, muhteşem akorlar geziniyor havada. Âdeta huşu içinde eve döndük, İlhan’la çaldığımız gitar parçalarının notalarını üçe bölüp her birimiz birini alarak söyleyip koro gibi tınlatmaya çalışıyoruz, çıkan sese bayılıyoruz.

Üniversitede Orhan Dağlı’nın Türk Halk Müziği korosunu bulduk önce. Orda türkü söylemekten ziyade flütlerimizle bağlamalara eşlik ediyoruz, fakat bize çok sesli koro lâzım!

Nihayet master yıllarımızda yine üniversitede bulduk aradığımızı. Serdar Öztürk yönetiminde İÜ Çok Sesli Korosu. Uçuyoruz sevinçten, her hafta sonu sabahın köründe koşuyoruz provaya, şakası yok, polifonik koro bu. Çok da zorlu parçalar yoktu repertuvarda ama şefimiz Serdar Hoca o güzel bariton sesi ve insan sevgisiyle koro sevdasını düşürdü yüreğimize. Sonra yine üniversitede Çiçek Kurra’nın çalıştırdığı minicik bir oda korosuna devam ettik kısa bir dönem. Bu süreç İÜ Devlet Konservatuvarı Opera Şarkıcılığı bölümüne taşıdı bizi. 1988 – 91 yılları arasında orada eğitim gördük.

Hikmet Şimşek’in güzel bir sözü vardır;

“Birlikte çok sesli müzik yapmanın en kolay ve çabuk yöntemi koro kurmaktır” der üstad ve devam eder;

“Orkestra için enstrüman ve bunları çalacak müzisyenlere ihtiyaç vardır, enstrümantistlerin yetişmesi yıllar alacaktır. Oysa 8 – 10 kişi bir araya gelerek koro kurabilirler ve yetenekliyseler 3 ay içinde birlikte çok sesli müzik yapmanın mutluluğuna erebilirler”. 

Biz de çok sesli müzik yapmak istiyorduk ve Hikmet Şimşek’in gösterdiği yolu takip ettik. 1994’te Altı Nokta Körler Derneği İstanbul Şubesi’nde çok sesli koromuzu kurduk. Daha önce elimize “Doğu Alman Körler Korosu”nun kasedi geçmişti, neredeyse bozuluncaya kadar defalarca dinlemiştik o kasedi. Muhteşemdiler, onlar başarmıştı, biz de yapabilirdik, büyük bir motivasyon oldu bu.

Önce akapella değildi koromuz, mandolin ve gitarla eşlik ediyorduk sürekli. Öyle gerekiyordu, enstrüman desteği lâzımdı başlangıçta ve işi kolaylaştırıyordu. Parçalar iki ya da en fazla üç sesliydi önceleri. Birkaç yıl böyle geçti. Bir gün Ankara’da Polifonik Korolar Derneği’nin çok sesli korolar şenliği düzenlediğini duyduk. Hemen baş vurduk. Davet edildik. Koroyla Ankara’ya gidip Cumhurbaşkanlığı Senfoni Orkestrası Salonunda konserimizi verdik. Ritmik uyum ve beraberlik ödülüyle birlikte bir de Jüri Özel Armağanına lâyık görüldük. Bu mutlulukla İstanbul’a döndük. Tarihler 1996 yılını gösteriyordu, o günden itibaren çalışmalarımız yeni bir boyut kazandı.  Dört sesli, enstrüman eşliği olmayan profesyonel koro parçalarına yöneldik. Bir okul gibiydi koro çalışmalarımız. Önce notaları kasetlere ayrıntılı olarak okuyordu iyi müzik bilen bir arkadaşımız. Sonra saatlerce uğraşarak onları kabartma notaya geçirip çoğaltıyorduk. Yabancı dildeki şarkı sözleri de cabası. Bunları koristlere dağıtıp birlikte uzun provalar yapıyorduk, yaz - kış, yağmur – çamur dinlemeden,ard arda gelen ödüller de gururlandırıyor ve yüreklendiriyordu bizleri;

Odeon Oda Korosu,yabancı kanallar için çekilen bir belgesel filme konu oldu.